Çilehane Camisi (Yakup Paşa Tekkesi) Amasya

Sofular Mahallesi’nde, Pirler Parkı karşısındadır. Yakup Paşa tarafından 1413 yılında yaptırılmış olup mescit, türbe ve çile hücrelerinden oluşmakta olan bir Halveti Tekkesi'dir.

Çilehane Mahallesi’nde Pirler Parkı karşısındadır.Camiyi Çelebi Mehmed’in emirlerinden Yakup Paşa 1413’te yaptırmıştır. 1939 depreminden büyük zarar görmüş, 1964 yılında Vakıflar genel Müdürlüğü tarafından onartılmıştır. Duvarları moloz taş ve tuğla karışımıdır. Tekke ve cami olarak iki bölümden oluşmaktadır. Batı kapısından girilince, sağda cami ve çile odaları; solda ise Aşağı Pirler Türbesi ve Halveti Tekkesi bulunur. Caminin kuzeybatı köşesindeki tuğla ve taş karışımı silindirik gövdeli minaresi tek şerefelidir. Cami ve Tekkeyi büyük bir kubbe örtmektedir.

Cami, tekke, çilehane hücreleri ve türbeden oluşan bir külliye içerisinde yer alan yapı; zaviye ve tekke şeklinde doğu batı yönünde bir koridorla iki bölüme ayrılmıştır. Güneyde kare plânlı esas ibadet mekânı ve doğusunda, batısında birer adet kare plânlı çilehane hücreleri yer almaktadır. Esas ibadet mekânının kubbesine tromplar ile geçiş yapılmıştır. Kuzeyde orta avlu ve iki yanında birer tabhane hücresinden oluşan tekke bölümü yer almaktadır. Cami ve tekkeye batı cephesinin ortasında kesme taştan sivri kemerli inşa edilen taç kapıdan giriş yapılmaktadır. Çile hücrelerinin içerisinde ocak ve bacalar mevcuttur. 18 Caminin kuzeybatı köşesinde iki sıra tuğla bir sıra taş almaşıklığı ile inşa edilen silindirik gövdeli minare bulunmaktadır. Moloz taştan inşa edilen beden duvarları kirpi saçak ile sonlanmaktadır. Beden duvarlarında taşlar arasına Amasya yapılarında sıkça görülen kırmızı derz kullanılmıştır. İç mekânı üst katta tuğla kemerli alçı şebekeli, alt katta mermer söveli dikdörtgen pencereler aydınlatmaktadır. Beş kenarlı niş halinde mukarnaslarla süslü mihrap güneyde yer almaktadır. İbadete açıktır.