Cumudar Türbesi Amasya

Burmalı Minare Camii’nin giriş cephesinin solunda duvara bitişik olarak yapılmış ve üst katına harimden de irtibatı olan türbe, Anadolu Selçuklu mezar anıtları geleneğinin bir diğer örneğidir. Amasya Tarihi yazarı Hüseyin Hüsameddin Beye göre türbe, Moğollardan Hülagu’nun torunu Cumudar’a aittir. Yanında da Amasya emiri Abuşka İşboğa Noyan yatmaktadır. Hüsameddin Bey “kayıtlara göre” dediği bu bilginin kaynağını göstermediğinden ne derece doğru olduğu bilinemez. Hâlbuki caminin hemen bitişiğinde olduğuna göre bu türbede caminin esas kurucusu veya kurucularının yatması gerekir.

Caminin kapısı üzerinde kemer kavsi şeklindeki şerit bani kitabesinden eserin iki kardeş tarafından yaptırıldığı anlaşılmaktadır. Bu iki kardeşten Emirus Said Ferruh, IV.Kılıç Arslan’ın itimadını kazanmış olan Necmeddin Ferruh olmalıdır. Caminin inşa edildiği tarihlerde lala olan Ferruh isminde bir başka devlet adamı daha mevcutsa da, onun 1242’de Çankırı’da yaptırdığı Darü l Hadis derununda kendisine ait bir türbesinin bulunması, Burmalı Minare Camii’nin Necmeddin Ferruh olma ihtimalini artırır.

Hüseyin Hüsameddin Necmeddin Ferruh’un damadı Pervane Muhammed tarafından 1300 yıllarında cami evkafının tanzim olunduğunu kaydeder ki, bu husus baninin Necmeddin Ferruh olduğunu teyit eder mahiyettedir. Buna göre Caminin ön cephesine dayandırılmış ve cami ile irtibatlandırılmış türbenin de caminin banileri veya yakınlarınca yaptırıldığını kabul etmek imkân dâhiline girer. Esere Cumudar Türbesi denilmesinin sebebi Cumudar isimli bir emirin bu türbeye defnedilmesiyle ilgilidir.